Białłozor Marcjan († 1707), unicki arcybiskup połocki. Był, zdaje się, synem Stanisława B., kasztelana mścisławskiego. Urodz. ok. r. 1627. Pod wpływem swego krewnego arcyb. G. Kolendy, późniejszego metropolity unickiego, wstąpił do zakonu bazyljańskiego. Wysłany do Rzymu na studja teologiczne, zaczął tam szerzyć poglądy niekatolickie, często dyskutował o prymacie papieskim. Za to był więziony przez Św. Officium. Po uwolnieniu wrócił do Polski, nie ukończywszy studjów. Mimo to dzięki stosunkom został kaznodzieją w Wilnie, a niezadługo potem archimandrytą w Grodnie. Następnie, na podstawie przywileju król., ale wbrew woli swego zakonu, przeniósł się na archimandrję Św. Trójcy w Wilnie. Po niejakimś czasie został nadto koadjutorem biskupa pińskiego A. Kwaśnińskiego; po jego zaś śmierci objął biskupstwo pińskie (1665–6), zatrzymując archimandrję wileńską. Uzyskał również, na podstawie znowu tylko przywileju król., wbrew władzom zakonu bazyl., archimandrję ławryczewską. W obydwóch tych klasztorach rządził niedbale, nieuczciwie i nieludzko; dobra rozdawał krewnym, srebro i sprzęty cerkiewne zastawiał i sprzedawał; nieposłusznych mnichów więził i srodze znęcał się; w Ławryszewie wkońcu nie pozostało żadnego mnicha. O posiadanie tych archimandryj prowadził długą i zaciekłą walkę z zakonem bazyljańskim. Klasztor Św. Trójcy trzykrotnie odbierano mu siłą, ale za każdym razem odzyskiwał go też siłą. Na kapitułach zakonnych zachowywał się gwałtownie i brutalnie; np. na kapitule w Mińsku 1683 r. konsultorowi zakonu Cyprjanowiczowi wyskubał brodę. Wydawane przeciw niemu uchwały i wyroki nuncjusza lekceważył. Z prawosławiem walczył zawzięcie. W r. 1674 zagarnął wszystkie prawosł. cerkwie w Turowie i wsiach pobliskich. W r. 1697 został arcybiskupem połockim i odrazu zaczął starania o wyniszczenie prawosławia na Białorusi. W r. 1699 wystarał się o przywilej na odebranie prawosławnym biskupstwa mohylewskiego i cerkwi, klasztorów i dóbr do niego należących. Ale wobec warunków politycznych i wojennych nie skorzystał z niego w pełni. Po wkroczeniu zaś wojsk rosyjskich do Litwy uciekł, porzucając swoją diecezję. Zm. 18 VI 1707.
Stebelski I., Dwa wielkie światła na horyzoncie połockim, Lw. 1867, III 139, 174–175; B[artoszewicz] Jul., Białozor Marcjan, Enc. Org.; Petrov N., Oczerk istorii bazilianskago ordena w b. Polszie, »Trudy Kiew. Duch. Ak.« 1870, IV 375–386 etc; Pelesch J., Geschichte der Union…, Wiedeń 1882, II 321, 329; Czistovicz J., Oczerk istorii Zap.-Russkoj Cerkwi, Pet. 1884, II 200 etc.;Woboroni Potijewoi Unii. Pyśmo o. P. Kaminśkoho (wyd. Was. Szczurat), Lw. 1929, 42–43, 64–67.
Wacław Zaikyn